Situatieschets en de problemen
De flat aan de noordzijde (Nieuwe Westerdokstraat) bestaat uit 94 grote en kleine (sociale) huurwoningen en een ondergrondse parkeergarage.
De zuidzijde (Haarlemmer Houttuinen nr 1 t/m 37 en Buiten Wieringenstraat 2-4) bestaat voor een belangrijk deel uit monumentale woonhuizen en bedrijfsruimten, waaronder een drietal unieke monumentale houten huizen. De hoek Buiten Brouwersstraat is nieuwbouw uit de jaren '80, deels sociale woningen, deels koop.
Aan de oostzijde (Boomklokstraat) is het 19e eeuwse kantoorgebouw (monument) “De Droogbak”, waarin advocatenkantoor Clifford Chance is gevestigd.
Noordzijde van de flat Nieuwe Westerdokstraat
Aan de noordzijde van de flat hebben we te maken met een ventweg die door een muur gescheiden is van een een drukke verkeersweg met daarnaast een drukke spoorader. Het zorgt ervoor dat de hoeveelheid geluidsoverlast aan de noordkant van de Nieuwe Westerdokstraat hoger is dan officieel is toegestaan. Hiervoor is een maximale ontheffing verleend. (Zie Akoestisch rapport onderzoek Wet Geluidhinder van 28 mei 2014).
Met de toename van het verkeer is het zeer aannemelijk dat de geluidsbelasting nu aanzienlijk hoger is dan in de tijd dat het geluidsonderzoek werd uitgevoerd. Belangrijke voorwaarde bij het uitgeven van een ontheffing voor woningen is dat de andere zijde een stille zijde behoort te zijn. Aan deze voorwaarde wordt echter niet voldaan, want de zogenaamde stille zijde van de flat is de speeltuin waar we als bewoners regelmatig dag en nacht geluidsoverlast ervaren.
Sinds 2014 is er alleen maar meer verkeer bij gekomen, ondanks pogingen dit tegen te gaan. Het spoor breidt zich steeds verder uit en er is jaren gewerkt op het Stationsplein. Ook na ‘de knip’ voor het Centraal Station blijft de weg een belangrijke verkeersader voor bestemmingsverkeer, vracht- en autoverkeer met bestemming de grachten en voor OV bussen. Wanneer aan de noordzijde van de flat de bus of vrachtverkeer langs rijdt, staan de kopjes in de kast te rinkelen. Ook de goederentrein in de avond levert de nodige overlast op.
De gemeente spreekt over een ‘dove gevel’ aan de noordzijde van de flat. Volgens de definitie is de gevel van de flat geen dove gevel, er zitten namelijk schuifpuien in die open kunnen. En de glaswand voor de gevel staat in open verbinding met de buitenlucht.
Definitie Dove Gevel
Art 1.b.4 van de Wet Geluidhinder over dove gevels:
- "Een bouwkundige constructie waarin geen te openen delen aanwezig zijn en met een in NEN 5077 bedoelde karakteristieke geluidwering die ten minste gelijk is aan het verschil tussen de geluidsbelasting van die constructie en 33 dB onderscheidenlijk 35 dB(A)"
- Een bouwkundige constructie waarin alleen bij uitzondering te openen delen aanwezig zijn, mits de delen niet direct grenzen aan een geluidsgevoelige ruimte."
Westzijde: Buiten Brouwerstraat
Aan deze zijde van het gebouw komt het verkeer inclusief vrachtverkeer dat de grachtengordel op moet. Deze straat is smal en niet toegerust op zwaar vrachtverkeer en een constante stroom met auto’s. Hopelijk komt hier in de toekomst verandering in door een (aangepast) palenplan.
Zuidzijde: Haarlemmerhouttuinen
Omdat gemotoriseerd verkeer niet langer over de Haarlemmerdijk en -straat mag rijden, rijden er meer scooters en brommers voorbij. Mede door het klankkast effect veroorzaakt dit extra geluidsoverlast voor met name de bewoners van de flat. Als de beoogde snelle fietsroute vanaf de Haarlemmerpoort er komt zal de overlast van het fiets- en brommerverkeer enorm toenemen.
Oostzijde: Boomklokstraat
Aan deze zijde is een trap die de Nieuwe Westerdokstraat verbindt met de Boomklokstraat. In deze hoek is weinig toezicht en ook hier wordt gehangen, drugs gebruikt, geslapen en er ligt veel zwerfvuil. Er zijn meerdere bewoners en bezoekers die zich hier, ook vroeg op de avond, niet veilig voelen.
Boven het gebied van Speelplaats de Piramide
Regelmatig wordt de landingsroute van Schiphol naar boven onze hoofden verlegd. Elke minuut komen de vliegtuigen dan laag over.
Speeltuin de Piramide
De speeltuin is inmiddels 'op': verouderd en verwaarloosd. Er is al decennialang niet of nauwelijks meer in geïnvesteerd. Kleine kinderen spelen er niet meer, het is vooral een hangplek voor jongeren geworden. In de toekomst wordt het weer de pauzeplek van de Burghtschool, zodra die is gerenoveerd.
Het voetbalveld is een grote bron van overlast en stress. Het wordt soms door kinderen en jongeren uit de buurt gebruikt, en in de zomer (in het weekend en 's avonds) veelal door grote groepen mannen van rond de dertig die met scooters en fietsen van heinde en verre komen - en die daar vaak de spelende kinderen wegsturen.
De geasfalteerde ondergrond is hard. Stuiterende ballen klinken luid, de hekken zijn oud en rammelen, zodat ballen die ertegen geschoten worden de bewoners doen opschrikken. Niet alleen de ongeschikte materialen zijn hier debet aan: ook de (te) kleine afstand van 7 meter tussen woon- en slaapkamers van de flat en het speelveld.
Door de ligging en vorm van het gebouw en de enorme hoeveelheid steen is er sprake van een klankkast effect. Dit zorgt ervoor dat het geluid van elke bal die wordt gespeeld en alles wat mensen op straat zeggen, versterkt wordt. Niet alleen de buren van de flat ervaren hier grote overlast van, ook de mensen die aan de kant van de Haarlemmer Houttuinen wonen.
De speeltuin wordt om 20.30 uur afgesloten, wat bewoners de gelegenheid geeft om rust te krijgen en ‘s zomers gebruik te maken van hun tuintjes of balkons. Helaas is het hek laag en eenvoudig om over overheen te springen. Iets wat ook constant gebeurt. Vaak ervaren bewoners daardoor 's avonds en 's nachts overlast. Om een indruk te krijgen van de omvang van de overlast:
lees de brandbrief Aktie NU! die we zomer ‘23 aan de gemeente stuurden.
Directe omgeving van speelplaats de Piramide
Kijken we iets ruimer om dit stukje Amsterdam heen, dan zien we het Centraal Station en diverse coffeeshops en horecagelegenheden in de Haarlemmerstraat en omgeving. Dit zorgt voor een aanzienlijke stroom passanten, waaronder toeristen, daklozen, blowende jongeren, dealers en ’s avonds regelmatig dronken mensen die in de speeltuin hangen. Er wordt gepoept, geplast, gedeald, gerookt, afgewerkt, drugs gebruikt, mensen wassen zich en slapen er.
Dit alles gebeurt zowel in de speeltuin als aan de noordzijde van de flat, waar de hoge muur (geluidsbuffer) zorgt voor te weinig sociale controle. Met als bijkomend gevolg: veel graffiti. Maar ook aan de kant van de ‘Haarlemmer Houttuinen’ wordt gehangen in de portieken van nummers 31/33 en 37. Hier wordt drugs gebruikt en verhandeld, en doen mensen hun behoefte. De combinatie van dit alles zorgt ervoor dat het in dit gebied zowel overdag als ‘s avonds en ‘s nachts onrustig is.
Samenvattend: de onvoorspelbaarheid van wanneer en hoe het terrein gebruikt wordt, maakt dat de bewoners niet kunnen rekenen op rustmomenten. De stress voor de bewoners is dus groot, evenals de frustratie dat er nooit voldoende actie is ondernomen om de situatie duurzaam te verbeteren. Zij dragen kortom wel de lasten, maar hebben geen profijt van het terrein.
Het besluit van de gemeente om de Piramide af te breken en een nieuw gebouw op de kopse kant van het terrein te plaatsen biedt mogelijkheden om de inrichting van het hele gebied opnieuw te bezien en er een plek van te maken die past in de buurt, bij de wensen van de buurtbewoners en strookt met de visie van de stad.
Conclusie: de buurt lijdt onder de overlast aan alle kanten en op vele fronten, en ziet de verloedering met lede ogen aan. De buurt snakt naar rust, veiligheid, schoonheid.